Amidan là gì? Khi nào nên cắt Amidan?

Amidan là tổ chức bạch huyết nằm ở ngã tư hầu họng, được ví như cửa ngõ quan trọng bảo vệ đường hô hấp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bộ phận đặc biệt này và giúp bạn trả lời được hàng loạt câu hỏi như: vai trò của amidan, cấu tạo và chức năng của amidan và khi bị viêm amidan có nên cắt hay không?

 

 

Amidan là gì
 

Amidan hay còn được gọi là tuyến hạnh nhân, có tên tiếng anh là Tonsils, là những đám tổ chức bạch huyết lớn, nằm phía dưới niêm mạc hầu. Các amidan sẽ nằm vây quanh cửa hầu và tạo thành một vòng kín gọi là vòng bạch huyết quanh hầu (vòng Waldayer). 6 khối amidan trong vòng Waldayer đó là:

  • 1 amidan vòm (VA): nằm ở vòm họng và có thể phát triển theo thành sau họng mũi.
  • 2 amidan vòi: nằm ở bên trái và phải, quanh lỗ vòi tai
  • 2 amidan khẩu cái: nằm ở bên trái và phải trong hố amidan của thành bên họng.
  • 1 amidan lưỡi: nằm ở đáy lưỡi.
Vị trí của amidan trong khoang miệng
Vị trí của amidan trong khoang miệng

Sự hình thành và phát triển của thai nhi gắn liền với sự hình thành vòng Waldayer. Khi trẻ chào đời cũng là lúc vòng Waldayer phát triển đầy đủ. Khi trẻ lên 1-2 tuổi, các khối amidan sẽ phát triển nhanh về khối lượng và sẽ mạnh nhất lúc trẻ từ 3-7 tuổi rồi teo dần.

Cấu tạo và vị trí amidan

Cấu tạo amidan gồm biểu mô phủ và biểu mô liên kết, giống như hạch bạch huyết. Một amidan lại có các amidan nhỏ khác nhau đó là amidan vòm, amidan khẩu cái, amidan vòi và amidan lưỡi.

Cấu tạo của vòng Waldayer

Có lẽ ai cũng biết vị trí amidan là ở trong họng nhưng chính xác amidan nằm ở đâu thì không phải ai cũng rõ.

Vị trí thuộc giao điểm của đường thở và đường ăn uống, có tác dụng như hàng rào chống lại sự xâm nhập của vi trùng, vi khuẩn từ bên ngoài tấn công.

Tất cả vi trùng từ mũi, miệng đều phải thông qua vòng bạch huyết Waldeyer mới vào được cơ thể. Do đó, nếu amidan bị viêm sẽ giống như cổng thành không có người gác, biến nơi đây thành ổ lưu trú của vi trùng, gây ra các bệnh về phổi, tai, khớp, ruột,…cho con người.

 

Amindan vòm (VA)

Vị trí amidan vòm nằm trong lớp niêm mạc của nóc vòm và thành sau của vòm mũi họng, phía trên lưỡi gà và sau mũi. Cấu tạo amidan vòm gồm các tế bào lymphô tập trung lại, giúp tạo kháng thể chống lại tác nhân gây bệnh khi chúng đi vào cơ thể qua ngã mũi hầu.

Bằng mắt thường thì khó có thể nhìn thấy amidan vòm mà phải dùng dụng cụ chuyên dụng vị vị trí amidan vòm khá đặc biệt.

VA bình thường sẽ dày khoảng 2mm và không làm đường thở bị cản trở. Chúng có diện tích tiếp xúc rất rộng nhờ khả năng xếp thành nhiều nếp. Chức năng của VA là nhận diện vi khuẩn, tạo kháng thể và tiêu diệt vi khuẩn khi chúng tái xâm nhập vào cơ thể.

Cấu tạo của amidan
Cấu tạo của amidan

Khi con người hít thở bằng mũi, không khí sẽ tiếp xúc với amidan vòm rồi mới đi vào phổi, khiến các vi khuẩn có trong không khí bám lại vào mặt tiếp xúc của VA. Các tế bào bạch cầu ở đây sẽ nhanh chóng bắt giữ, nhận diện “kẻ địch” để tạo ra kháng thể.

Những kháng thể này được nhân lên với số lượng lớn và phân tán đi khắp nơi, trong đó tập trung nhiều nhất ở vùng mũi họng, tạo miễn dịch tại chỗ, chống lại vi khuẩn khi chúng xâm nhập lần nữa. Amidan vòm giúp chống lại các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên.

Khi thai kì phát triển từ tháng thứ 3 đến tháng thứ 7 thì cũng là lúc VA được hình thành và nó hoàn thiện ở trẻ sơ sinh. VA sẽ lớn dần khi trẻ phát triển đến 6-7 tuổi rồi thoái triển dần và teo nhỏ lại trước khi trẻ bước vào tuổi dậy thì.

Nếu trẻ bị phì đại VA thì có thể dẫn đến tình trạng biét tắc cửa mũi sau, từ đó khiến trẻ có các biểu hiện: thở mũi, chảy nước mũi, ngừng thở khi ngủ, nói kém, khó ăn, viêm xoang mạn tính, viêm tai giữa mủ hoặc viêm tai giữa thanh dịch cũng như sự phát triển bất thường của xương mặt.

Amidan khẩu cái

Là tổ chức lympho lớn nhất , gồm những khối mô màu hồng hình ô van ở cả hai phía trái và phải của họng. Vị trí amidan khẩu cái nằm bên trong hốc amidan, có lớp vỏ bọc phân cách với các tổ chức khác trong họng.

Nếu nhìn bằng mắt thường thì chỉ thấy đươc phía trong và dưới của hốc amidan, còn gọi là mặt tự do của amidan. Các khe lõm sâu của mặt tự do amidan được che phủ bởi các lớp biểu bì, là nơi các hoạt động miễn dịch của amidan diễn ra.

Đây cũng chính là nơi rất dễ bị gây viêm bởi các vi khuẩn, virus. Không có kích thước chuẩn cho amidan khẩu cái, mà sự to nhỏ của nó phụ thuộc vào từng trẻ.

Amidan lưỡi

Là tổ chức lympho nằm dưới đáy lưỡi, ngay phía sau V lưỡi. Cấu tạo của amidan lưỡi gồm 5-9 mô lympho liên kết với nhau. Amidan lưỡi và amidan họng có liên quan trực tiếp đến nhau nên thông thường, nếu người bệnh bị viêm amidan lưỡi sẽ có thể dẫn đến viêm amidan họng.

Amidan vòi

Có tên gọi khác là Gelach, là tổ chức chức lympho nhỏ. Vị trí amidan vòi nằm ở hố Rosenmuler, quanh lỗ vòi Eustacchi.

Amidan có tác dụng gì

Cũng như các bộ phận khác trong cơ thể con người, amidan cũng có chức năng riêng của mình. Là cửa ngõ quan trọng của hệ hô hấp, đây chính là hệ thống phòng vệ đầu tiên của hệ miễn dịch trong cơ thể.

Amidan sẽ sinh miễn dịch có lợi cho cơ thể bằng cách tạo kháng thể và các lympho bào giúp cho cơ thể chống lại tác nhân gây nhiễm khuẩn và gây bệnh đường hô hấp.

Đồng thời, amidan cũng sản sinh ra kháng thể IgG quan trọng và cần thiết trong miễn dịch. Các vi khuẩn, vi rút sẽ bị thanh lọc, tiêu diệt tại amidan trước khi kịp xâm nhập vào cơ thể con người. Nhờ vậy mà chúng ta sẽ tránh được rất nhiều bệnh do vi khuẩn và virus gây ra.

Nguyên nhân viêm amidan

Mặc dù có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, virus gây hại nhưng với cấu trúc hốc và ngăn rỗng, amidan lại là địa chỉ trú ẩn tuyệt với nếu virus, vi khuẩn xâm nhập vào được, từ đó dẫn đến viêm amidan. Vậy viêm amidan là gì?

Viêm amidan là tình trạng tuyến amidan của bạn bị tổn thương viêm nhiễm cấp hoặc mãn tính, do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Sự tấn công ồ ạt và vượt mức cho phép của vi khuẩn vào mũi họng sẽ khiến cho amidan phải làm việc quá sức dẫn đến tình trạng amidan bị sưng, đỏ.

Sau “trận chiến”, xác vi khuẩn và xác bạch cầu, mô hoại tử sẽ tồn lại tại amidan thành những cục mủ có mùi hôi, rồi rớt ra khỏi amidan sau một thời gian.

Việc amidan bị viêm nhiều lần sẽ khiến khả năng “chiến đấu” của nó bị yếu đi và chính những ổ viêm nằm trong amidan sẽ là nơi bắt đầu cho những đợt viêm vùng họng. Trẻ em là đối tượng dễ bị viêm amidan nhất.

Những biến chứng nguy hiểm nếu bệnh viêm amidan không được điều trị kịp thời đó là: áp-xe amidan, viêm tấy quanh amidan, viêm phế quản, viêm xoang, viêm thận, viêm tin, viêm khớp, áp-xe thành bên họng, nhiễm khuẩn huyết.

Để cơ thể bị lạnh cũng có thể là nguyên nhân gây viêm amidan
Để cơ thể bị lạnh cũng có thể là nguyên nhân gây viêm amidan

Các nguyên nhân dẫn đến viêm amidan có thể kể đến như:

  • Cơ thể suy giảm sức đề kháng khiến cho vi khuẩn, virus có sẵn ở mũi họng phát triển và gây bệnh.
  • Người bệnh đã bị các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp khác như cúm, sởi, ho gà,… Liên cầu, tụ cầu chính là những vi khuẩn gây bệnh thường gặp nhất, trong đó liên cầu tan huyết nhóm A là nguy hiểm nhất.
  • Do tổ chức bạch huyết phát triển mạnh ở một số trẻ, dẫn đến cổ và họng mọc nhiều hạch, rất dễ bị viêm nhiễm, tạo điều kiện thuận lợi để viêm amidan hình thành.
  • Do nhiễm lạnh, nhiễm siêu vi,…
  • Do cấu tạo amidan có nhiều khe hốc nên vi khuẩn dễ dàng trú ẩn và phát triển.
  • Do vị trí amidan: nằm ở giao điểm của đường ăn và đường thở. Đây là cửa ngõ cho virus, vi khuẩn xâm nhập vào.

Nên hay không nên cắt amidan khi bị viêm

Sau khi biết nguyên nhân gây viêm amidan là gì cũng như các biến chứng nguy hiểm của viêm amidan thì câu hỏi đặt ra là có nên cắt amidan khi nó bị viêm hay không. Bởi lẽ, cắt amidan là một phẫu thuật đơn giản, dễ thực hiện và khá an toàn, nếu nó được thực hiện bởi những phẫu thuật viên kinh nghiệm tại những cơ sở ý tế chuyên khoa uy tín, có đầy đủ trang thiết bị cần thiết và hiện đại.

Nhưng cuộc phẫu thuật tưởng như “dễ ăn” này lại có thể gây ra những biến chứng, thậm chí là tử vong do chảy máu.

Nên hay không nên cắt amidan
Nên hay không nên cắt amidan

Trước khi đưa ra quyết định nên hay không nên cắt amidan thì hãy cùng xem những lợi ích và tác hại của việc cắt amidan là gì để mỗi người người chọn được cho mình phương án phù hợp nhất.

Lợi ích của việc cắt amidan

  • Theo một tạp chí y khoa Canada thì việc cắt amidan ở người lớn sẽ giúp giảm tỉ lệ viêm họng tái phát và hạn chế sử dụng kháng sinh, từ đó tránh được những phản ứng phụ do dùng thuốc, tránh tình trạng “nhờn” thuốc.
  • Việc loại bỏ tổ chức amidan không còn vai trò miễn dịch và là ổ viêm viêm chứa đầy vi khuẩn sẽ giúp đẩy lùi những biến chứng nguy hiểm kể trên và nguy cơ phát triển thành u ác tính.
  • Trong một khoảng thời gian (khoảng vài năm nếu amidan không tái phát) việc cắt amidan sẽ giúp người bệnh thấy dễ chịu, không còn cảm giác đau đớn, vướng víu ở cổ họng, mang lại cuộc sống thoải mái hơn.

Tác hại của việc cắt amidan

  • Gặp phải những biến chứng nguy hiểm trong quá trình phẫu thuật như mất máu quá nhiều dẫn đến tử vong, sốc phản vệ do thuốc gây mê, thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ,…
  • Có thể bị nhiễm trùng tại vị trí phẫu thuật.
  • Có thể gây bỏng sâu ở môi hay lưỡi, hố mổ xấu, ảnh hưởng đến thẩm mĩ của người bệnh ( đối với phương pháp cắt amidan bằng dao điện đơn cực hay lưỡng cực)
  • Cắt amidan khi trẻ còn nhỏ dễ ảnh hưởng đến tâm lí, gây cảm giác sợ hãi, hoang mang, stress cho trẻ nếu không chọn được phương pháp phù hợp.
  • Amidan sẽ có thể phát triển trở lại sau khoảng 2-3 năm từ ngày cắt và có nguy cơ viêm nhiễm nặng hơn.
  • Thay đổi giọng nói do có quá nhiều không khí thoát ra đằng mũi. Tuy nhiên, thường tình trạng này chỉ là tạm thời, nếu kéo dài từ 4-6 tuần thì cần thông báo cho bác sĩ.
  • Kết quả có thể không như mong muốn: tình trạng bệnh không được cải thiện, thành sau mũi hoặc miệng bị đóng kín toàn bộ hay một phần do sẹo, nên phải phẫu thuật chỉnh hình (hiếm gặp),…

Khi nào nên cắt amidan

Chỉ cắt amidan trong những trường hợp sau:

  • Bệnh nhân hay bị viêm, tái phát nhiều, từ 5-6 lần trong một năm và đã bị khoảng 2 năm liên tiếp. Viêm amidan mạn tính kéo dài, dù đã được điều trị nội khoa tích cực trong vòng 4-6 tuần nhưng vẫn không thuyên giảm.
  • Bệnh nhân bị áp xe quanh amidan dẫn đến nhập viện ít nhất 1 lần.
  • Viêm amidan gây nên những biến chứng như viêm tai giữa, viêm xoang hoặc các biến chứng nặng như thấp tim, viêm khớp, viêm cầu thận.
  • Khối amidan chỉ sưng to một bên kèm hạch cổ cùng bên, nghi ngờ ung thư amidan
  • Amidan quá to, gây bít tắc hệ hô hấp, cản trở đường thở, ngủ ngáy, ngưng thở trong lúc ngủ, hoặc nhiễm trùng tái phát nhiều lần làm ảnh hưởng chất lượng sống của người bệnh…
  • Amidan có nhiều ngóc ngách chứa nhiều chất tiết gây hôi miệng, nuốt vướng, hoặc nghi ngờ ác tính.
  • Chỉ nên thực hiện phẩu thuật cắt amidan đối với trẻ từ 4 tuổi trở lên. Với những trường hợp dưới 4 tuổi nhưng amidan to quá cũng có thể được chỉ định cắt.
  • Không cắt amidan cho bệnh nhân rối loạn đông cầm máu bẩm sinh hoặc mắc phải.
  • Tạm hoãn việc cắt amidan nếu người bệnh đang có bệnh mãn tính chưa ổn định, nhiễm khuẩn toàn thân hoặc tại chỗ, phụ nữ có thai, đang đến chu kì kinh nguyệt,…

Amidan là một bộ phận nhỏ nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe con người trước sự xâm nhập và tấn công của vi khuẩn, virus. Qua bài viết trên, hi vọng bạn đã hiểu amidan là gì, vị trí, cấu tạo và chức năng của amidan cũng như tìm cho mình được câu trả lời cho câu hỏi có nên cắt amidan bị viêm hay không.

Tư vấn trực tiếp: DS Thu Phương

Dược sĩ Thu Phương vinh dự thay mặt Công ty dược phẩm PQA nhận giải thưởng cống hiến

Do Ban tổ chức chương trình Y dược học Việt nam vì sức khỏe cộng đồng trao tặng.

Ngày 22.10.2020 - PGS.TS Nguyễn Thế Thịnh, Quyền Cục trưởng Cục Y Dược cổ truyền - Biểu dương Thầy thuốc Nam tiêu biểu 2020 trên Toàn Quốc.

Dược sĩ Thu Phương - Đại diện Công ty dược phẩm PQA - nhận giải "Thầy thuốc Nam tiêu biểu 2020"

 
Dược sĩ Thu Phương vinh dự được Công ty trao tặng quà và tôn vinh
 

PHƯƠNG THỨC ĐẶT HÀNG

Để lấy thuốc, Bệnh nhân có thể đến trực tiếp:

Công ty Dược phẩm PQA

Địa chỉ: 99, đường 10, Tân Thành, Vụ Bản, Nam ĐịnhVào phòng Bảo vệ, hỏi gặp Dược sỹ Thu Phương. Tôi sẽ trực tiếp bắt mạch, kê đơn cho.

Đối với bệnh nhân ở xa, Công ty hỗ trợ gửi qua đường bưu điện, sau 2-4 ngày sẽ nhận được. Khi nào nhận được thuốc, sẽ thanh toán tiền cho người mang thuốc đến.

LƯU Ý :

- Sẽ có hướng dẫn cụ thể khi nhận được thuốc.

- Được kiểm tra hàng trước khi nhận.

- Đổi trả hàng trong 7 ngày.

- Bài viết của Dược sĩ Thu Phương - được đưa lên báo Sức khỏe và đời sống - Cơ quan ngôn luận của Bộ Y Tế:

https://suckhoedoisong.vn/day-lui-hen-suyen-hen-phe-quan-bang-dong-y-n148885.html

TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY DƯỢC PHẨM PQA 

HỘI ĐỒNG CHUYÊN GIA TƯ VẤN

CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC PHẨM PQA

- Ứng dụng từ những bài thuốc gia truyền, thuốc cổ truyền dòng họ Vũ Duy

- Công ty Dược phẩm PQA được thành lập từ năm 2011. Do nhu cầu số cần số lượng thuốc lớn của bệnh nhân trên toàn quốc nên Năm 2018 Công ty hoàn thành Nhà máy sản xuất Thuốc Đông dược Hiện đại, Đạt tiêu chuẩn Quốc Tế GMP - WHO để chắt lọc được tinh chất quý nhất với hàm lượng dược chất cao nhất.

- Quy trình sản xuất được Bộ Y Tế kiểm nghiệm kỹ càng.

=> Nên sản phẩm của Công ty dược phẩm PQA không những không có tác dụng phụ mà còn mang lại hiệu quả cao nhất trong quá trình điều trị .

DS Thu Phương chụp ảnh cùng Tổng Giám Đốc Phạm Tú Bình

Tham dự lễ cắt băng Khánh thành Nhà máy sản xuất thuốc Đông dược GMP - WHO diễn ra ngày 11/7/2018 bao gồm:

1. Bà: Vũ Thị Phương - CTHĐ Quản trị - Công ty dược phẩm PQA - Thuốc Đông Y PQA

2. Ông Phạm Tú Bình - Tổng Giám Đốc

3. Ông: Phạm Quốc Tú - Giám Đốc Chất Lượng

4. Bà: Nguyễn Thu Phương - Phòng Tư vấn

5. Ông: Bùi Quốc Đại - Quản Đốc Phân Xưởng.

Video giới thiệu tóm tắt về Công ty cổ phần Dược phẩm PQA

Trước những tác dụng phụ không mong muốn ngày càng phổ biến và phức tạp của thuốc Tây. Công ty dược phẩm PQA đã sản xuất các sản phẩm hoàn toàn từ thiên nhiên với phương châm “Bổ chính, khu tà - Nghĩa là lấy Bổ làm chính, sau đó thải độc ra ngoài.

Giúp bệnh nhân không những khỏi bệnh mà cơ thể còn khỏe hơn, da sáng hơn sau khi điều trị”.

CÔNG TY DƯỢC PHẨM PQA

♦  Được nhiều thương hiệu Báo nổi tiếng tìm hiểu về nguồn gốc, xuất xứ

➡️ https://suckhoedoisong.vn/tu-hao-nha-may-san-xuat-thuoc-dong-duoc-dat-chuan-gmp-who-n148616.html

➡️ https://suckhoedoisong.vn/-pqa-voi-nhung-mon-qua-tinh-than-vo-gia-n149844.html

 

Lễ trao giải Cống hiến 2020 - Truyền hình trực tiếp trên VTC6

Diễn Viên Lan Hương (Trong Phim: Sống chung với mẹ chồng) - Rất tin tưởng vào Đông y PQA vì Cô đã điều trị khỏi nhiều bệnh mãn tính của mình bằng Đông y.

Cô Lan Hương đã xúc động chia sẻ cảm xúc của mình về sản phẩm PQA như sau:


Bài viết Amidan là gì? Khi nào nên cắt Amidan? được Bình chọn: 8/ 10

Đặt Mua